Verb Tenses
Τα ρήματα είναι λέξεις που μας λένε για μια ενέργεια (τρέχω, χορεύω, τρώω), ένα συμβάν (γίνομαι, αλλάζω, συμβαίνω) ή μια κατάσταση ύπαρξης (μοιάζω, φαίνομαι, είμαι).
Σε αντίθεση με τα Αγγλικά, στα Ιαπωνικά συχνά παραλείπεται το υποκείμενο μιας πρότασης (το πρόσωπο που εκτελεί το ρήμα). Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να είναι και φυσικό και σωστό να υπάρχει μια πρόταση που αποτελείται μόνο από ένα ρήμα.
Οι τρεις τύποι ιαπωνικών ρημάτων
Τα ιαπωνικά ρήματα τελειώνουν πάντα με έναν ήχο που περιλαμβάνει το φωνήεν う, όπως: す、く、ぐ、ぶ、む、ぬ、る、つ ή ακόμη και το ίδιο το う.
Από αυτό προκύπτουν τρεις κατηγορίες:
- Ρήματα τύπου 1 (う), τα οποία καταλήγουν πάντα σε ένα μόρα που περιλαμβάνει う
- Ρήματα τύπου 2 (る), τα οποία καταλήγουν πάντα σε ήχο える ή いる
- Δύο ανώμαλα ρήματα
| Ρήματα τύπου 1 (う) | Ρήματα τύπου 2 (る) | Ανώμαλα ρήματα |
|---|---|---|
| 話す（はなす・ μιλάω） | 食べる （たべる・τρώω） | する (κάνω) |
| 聞く （きく・ακούω） | 消える （きえる・εξαφανίζομαι) | 来る （くる・έρχομαι) |
| 泳ぐ （およぐ）κολυμπάω） | 落ちる （おちる・πέφτω) | |
| 呼ぶ （よぶ・καλώ） | 見る （みる・βλέπω/κοιτάω） | |
| 飲む （のむ・πίνω) | 寝る （ねる・κοιμάμαι） | |
| 死ぬ （しぬ・πεθαίνω） | 答える （こたえる・απαντάω) | |
| 作る （つくる・φτιάχνω) | 出る （でる・φεύγω) | |
| 待つ （まつ・περιμένω) | 始める （はじめる・ξεκινάω) | |
| 払う （はらう・πληρώνω) | 決める （きめる・αποφασίζω) |
Το βοηθητικό ρήμα "είμαι"
Το βοηθητικό ρήμα συνδέει το υποκείμενο μιας πρότασης με την υπόλοιπη πρόταση. Στα αγγλικά, αυτό επιτυγχάνεται μέσω της λέξης to be. Αν και το μόριο は μπορεί να φαίνεται ότι μεταφράζεται σε είναι/είμαι/είμαστε, ειδικά σε απλές προτάσεις, το ιαπωνικό βοηθητικό ρήμα είναι στην πραγματικότητα だ・です.
| Μορφή | Χαλαρός | Ευγενείας |
|---|---|---|
| Μη παρελθοντικό | だ | です |
| Αόριστος | だった | でした |
| Μη παρελθοντικό αρνητικό | （では・じゃ）ない | （では・じゃ）ありません （では・じゃ）ないです |
| Παρελθοντικό αρνητικό | （では・じゃ）なかった | （では・じゃ）ありませんでした |
| Μορφή Te | で | N/A |
| Εκούσια | だろう | でしょう |
これはメロンパンだ！ Αυτό είναι πεπονόψωμο!
子供だった春田は立派な大人になった。Το παιδί που ήταν ο Χαρούτα έγινε ένας καλός ενήλικας.
いや、正解はBじゃないです。Όχι, η σωστή απάντηση δεν είναι το Β.
Λεκτικές διακυμάνσεις
Τα ρήματα στα Ιαπωνικά είναι πολύ ευέλικτα. Κάθε ρήμα έχει πολλές διαφορετικές επάλληλες μορφές που επικοινωνούν πληροφορίες όπως:
- χρόνος
- πολικότητα ( κάνω vs δεν κάνω )
- τιμητικές εκφράσεις/ευγένεια ( ναι vs μάλιστα, κύριε )
- φωνή (τρώω vs τρώγομαι)
- λεκτική μεταβατικότητα (ανοίγω την πόρτα vs η πόρτα ανοίγει)
- λεκτική έγκλιση( τρώω vs μπορώ να τρώω vs θα μπορούσα να τρώω vs θα έτρωγα vs θα έπρεπε να τρώω vs τρώω! ... )
- λοιπές ( τρώω vs θέλω να φάω vs ενώ τρώω...)
Χρόνοι των ρημάτων
Υπάρχουν μόνο δύο χρόνοι στα Ιαπωνικά: ο παρελθοντικός και ο μη παρελθοντικός. Με άλλα λόγια, τα ιαπωνικά ρήματα σου λένε αν κάτι έχει συμβεί ή όχι.
Ενεστώτας
Ο ιαπωνικός ενεστώτας (απλός μη παρελθοντικός χρόνος) δείχνει ότι μια δεδομένη ενέργεια δεν έχει γίνει ακόμα. Οι λέξεις του χρόνου και άλλα γραμματικά στοιχεία χρησιμοποιούνται για να δείξουν αν μια ενέργεια συμβαίνει τώρα, σύντομα ή σε κάποιο άλλο σημείο στο μέλλον.
Εγώ τρώω μία μπανάνα. 私はバナナを食べる。
Αυτός πηγαίνει στο Τόκιο σήμερα. 彼は今日東京に行く。
Αυτός θα πάει στο Τόκιο του χρόνου. 彼は来年東京に行く。
| Ρήματα τύπου 1 (う) | Ρήματα τύπου 2 (る) | Ανώμαλα ρήματα |
|---|---|---|
| 話す | 食べる | する |
| 聞く | 消える | 来る |
| 泳ぐ | 落ちる | |
| 呼ぶ | 見る | |
| 飲む | 寝る | |
| 死ぬ | 答える | |
| 作る | 出る | |
| 待つ | 始める | |
| 払う | 決める |
Αόριστος
Ο ιαπωνικός αόριστος (απλός παρελθοντικός χρόνος) δείχνει ότι μια συγκεκριμένη ενέργεια έχει ήδη γίνει, έχει συμβεί.
Ρήματα τύπου 1: Βλέπε διάγραμμα.
Ρήματα τύπου 2: る με た.
Εγώ έφαγα μία μπανάνα. （私は）バナナを食べた
Αυτός πήγε στο Τόκιο. 彼は東京に行った。
Φύλλα έπεσαν στο έδαφος. 木の葉が地面に落ちた。
| Ρήματα τύπου 1 (う) | Ρήματα τύπου 2 (る) | Ανώμαλα ρήματα |
|---|---|---|
| 話す ー 話した | 食べる ー 食べた | する ー した |
| 聞く ー 聞いた | 消える ー 消えた | 来る ー 来た（きた) |
| 泳ぐ ー 泳いだ | 落ちる ー 落ちた | |
| 呼ぶ ー 読んだ | 見る ー 見た | |
| 飲む ー 飲んだ | 寝る ー 寝た | |
| 死ぬ ー 死んだ | 答える ー 答えた | |
| 作る ー 作った | 出る ー 出た | |
| 待つ ー 待った | 始める ー 始めた | |
| 払う ー 払った | 決める ー 決めた |
Χρόνος διαρκείας (εξακολουθητικός)
Ο ιαπωνικός χρόνος διαρκείας έχει δύο βασικούς σκοπούς. Μπορεί να δηλώσει ότι:
- Η ίδια η ενέργεια βρίσκεται σε εξέλιξη (παρόμοια με το "to be + [ρήμα]~ing")
- Μια συγκεκριμένη κατάσταση έχει προκύψει ως αποτέλεσμα μιας δράσης και ότι αυτή η προκύπτουσα κατάσταση είναι συνεχής/μόνιμη.
Για να χρησιμοποιήσεις αυτόν τον χρόνο, πρόσθεσε いる στη て μορφή του ρήματος.
Εγώ τρώω (τώρα) μία μπανάνα. 私はバナナを食べている。
Εγώ είμαι χοντρός. 私は太っている。
Έγινα και είμαι, επί του παρόντος, χοντρός. Είμαι στην κατάσταση του να είμαι χοντρός.
*Φύλλα είναι (βρίσκονται) στο έδαφος. 木の葉が地面に落ちている。
* Παρατήρησε την πρόταση του αόριστου όπου τα φύλλα έπεσαν στο έδαφος. Αυτή η προηγούμενη πρόταση αναφερόταν στην ενέργεια της πτώσης, ενώ αυτή η πρόταση δεν αναφέρεται στην ίδια την ενέργεια της πτώσης αλλά μάλλον στο αποτέλεσμα αυτής της πτώσης: την μόνιμη κατάσταση που είναι "ξαπλωμένα στο πάτωμα". Έχοντας πέσει, τα φύλλα βρίσκονται επομένως αυτή τη στιγμή στο έδαφος.
| Ρήματα τύπου 1 (う) | Ρήματα τύπου 2 (る) | Ανώμαλα ρήματα |
|---|---|---|
| 話す ー 話している | 食べる ー 食べている | する ー している |
| 聞く ー 聞いている | 消える ー 消えている | 来る ー 来ている（きている） |
| 泳ぐ ー 泳いでいる | 落ちる ー 落ちている | |
| 呼ぶ ー 読んでいる | 見る ー 見ている | |
| 飲む ー 飲んでいる | 寝る ー 寝ている | |
| 死ぬ ー 死んでいる | 答える ー 答えている | |
| 作る ー 作っている | 出る ー 出ている | |
| 待つ ー 待っている | 始める ー 始めている | |
| 払う ー 払っている | 決める ー 決めている |
Πολικότητα
Τα Ιαπωνικά δεν χρησιμοποιούν ξεχωριστή λέξη ("τρώω" vs "δεν τρώω") για να πουν αν μια ενέργεια συμβαίνει ή όχι. Αντ' αυτού χρησιμοποιούν έναν ρηματικό τύπο για να δείξουν ότι μια ενέργεια συμβαίνει και έναν άλλο για να δείξουν ότι μια ενέργεια δεν συμβαίνει.
Εγώ τρώω μία μπανάνα. 私はバナナを食べる。
Αυτός πήγε στο Τόκιο. 彼は東京に行った。
Εγώ είμαι χοντρός. 私は太っている。
Λεκτική άρνηση
Αν ένα ρήμα είναι σε αρνητική μορφή, τότε δεν υφίσταται η πράξη..
Ρήματα τύπου 1: πρόσθεσε ~ない στο 未然形 (みぜんけい）στέλεχος ρήματος. Το στέλεχος αυτό καταλήγει σε ～あ.
Ρήματα τύπου 2: αντικατάστησε το ~る με το ~ない.
| Ρήματα τύπου 1 (う) | Ρήματα τύπου 2 (る) | Ανώμαλα ρήματα |
|---|---|---|
| 話す ー 話さない | 食べる ー 食べない | する ー しない |
| 聞く ー 聞かない | 消える ー 消えない | 来る ー 来ない（こない） |
| 泳ぐ ー 泳がない | 落ちる ー 落ちない | |
| 呼ぶ ー 読まない | 見る ー 見ない | |
| 飲む ー 飲まない | 寝る ー 寝ない | |
| 死ぬ ー 死なない | 答える ー 答えない | |
| 作る ー 作らない | 出る ー 出ない | |
| 待つ ー 待たない | 始める ー 始めない | |
| 払う ー 払わない | 決める ー 決めない |
Για να σχηματίσεις την αρνητική μορφή των ρημάτων του αορίστου, αντικατάστησε το ない με なかった.
Εγώ δεν έφαγα μία μπανάνα. 私はバナナを食べなかった。
Αυτός δεν πήγε στο Τόκιο. 彼は東京に行かなかった。
Εγώ δεν ήμουν χοντρός. 私は太っていなかった。
Τιμητικός τύπος
Ακριβώς όπως τα ιαπωνικά ρήματα αλλάζουν για να δείξουν τον χρόνο, αλλάζουν επίσης ανάλογα με την κοινωνική θέση του ατόμου με το οποίο μιλάτε. Φυσικά διαφορετική γλώσσα απαιτείται συνήθως για να επικοινωνήσετε τις ίδιες ακριβώς πληροφορίες σε έναν καθηγητή σε σχέση με έναν συμμαθητή.
Υπάρχουν τρεις βασικοί τιμητικοί τύποι στην ιαπωνική γλώσσα: η ευγενική γλώσσα, η γλώσσα που αυξάνει το κύρος του συνομιλητή σου και η γλώσσα που μειώνει το δικό σου προσωπικό κύρος.
Λόγος ευγενείας (～ます・丁寧語)
Η χρήση της ρηματικής μορφής teineigo (丁寧語) δίνει στην ομιλία σου έναν ευγενικό και πολιτισμένο τόνο. Χρησιμοποιείται γενικά με αγνώστους και ανθρώπους που είναι μεγαλύτεροι από εσάς ή/και έχουν υψηλότερη κοινωνική θέση. Συνήθως δεν χρησιμοποιείται με φίλους.
Ρήματα τύπου 1: Πρόσθεσε ~ます στο στέλεχος 連用形（れんようけい）του ρήματος. Αυτό το στέλεχος τελειώνει με ~い.
Ρήματα τύπου 2: Αντικατέστησε το ~る με το ~ます.
| Ρήματα τύπου 1 (う) | Ρήματα τύπου 2 (る) | Ανώμαλα ρήματα |
|---|---|---|
| 話す ー 話します | 食べる － 食べます | する ー します |
| 聞く ー 聞きます | 消える ー 消えます | 来る ー 来ます（きます |
| 泳ぐ － 泳ぎます | 落ちる ー 落ちます | |
| 呼ぶ －呼びます | 見る ― 見ます | |
| 飲む － 飲みます | 寝る ー 寝ます | |
| 死ぬ － 死にます | 答える ー 答えます | |
| 作る － 作ります | 出る ー 出ます | |
| 待つ － 待ちます | 始める ー 始めます | |
| 払う － 払います | 決める ー決めます |
Δεν υπάρχει τόση διαφορά στο νόημα όση στο συναίσθημα.
それ、食べるの？ Εσύ θα το φας αυτό;
それ、食べますか？Εσύ θα το φας αυτό;
Για να σχηματίσεις τον αόριστο τύπο ευγενείας, αντικατάστησε το ~ます με το ~ました.
Για να σχηματίσεις τον αόριστο τύπο άρνησης, αντικατάστησε το ~ます με το ~ません.
Για να σχηματίσεις τον αόριστο αρνητικό τύπο ευγενείας, αντικατάστησε το ~ます με το ~ませんでしたた
Σεβαστικός λόγος (尊敬語)
Ο σεβαστικός λόγος χρησιμοποιείται όταν μιλάς για τις πράξεις κάποιου που έχει ανώτερη κοινωνική θέση από εσένα ή την ομάδα που εκπροσωπείς ー ίσως κάποιον μεγαλύτερο από εσένα, το αφεντικό σου ή έναν πελάτη. Τα περισσότερα ρήματα ακολουθούν έναν απλό κανόνα για να γίνουν σεβαστικά:
Δηλώσεις: お (ευγενικό πρόθεμα) + το ~ます στέλεχος ενός ρήματος + επιρρηματικό βοηθητικό ρήμαに + なる
Εντολές: お (ευγενικό πρόθεμα) + το ~ます στέλεχος ενός ρήματος + ください
こちらの資料をご覧になりますか？Θα μπορούσατε να ρίξετε μια ματιά σε αυτά τα έγγραφα, σας παρακαλώ;
少々お待ちください。Παρακαλώ περιμένετε λίγο.
社長はもう新入社員にお会いになりましたか Έχει ήδη γνωρίσει ο διευθυντής τους νεοπροσληφθέντες;
Η παθητική μορφή ενός ρήματος μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί στη θέση των παραπάνω δομών.
Επιπλέον, ορισμένα ρήματα έχουν ειδικές σεβαστικές μορφές που πρέπει να απομνημονευθούν.
| Λεξικογραφική μορφή του ρήματος | Σεβαστική μορφή του ρήματος |
|---|---|
| 行く | いらっしゃる |
| 来る | いらっしゃる |
| いる | いらっしゃる |
| 食べる、飲む | 召し上がる （めしあがる） |
| 言う | おっしゃる |
| 見る | ご覧になる（ごらんになる） |
| 知る | ご存じだ |
| 言う | 申す（もうす） |
| する | なさる、される |
Ταπεινός λόγος (謙譲語)
Ο ταπεινός λόγος χρησιμοποιείται όταν μιλάς για τις δικές σου πράξεις ή τις πράξεις μιας ομάδας στην οποία ανήκεις, σε κάποιον ανώτερο ー ίσως το αφεντικό σου ή έναν πελάτη. Τα περισσότερα ρήματα ακολουθούν έναν απλό κανόνα για να γίνουν ταπεινά:
お (πρόθεμα ευγενείας) + το ~ます στέλεχος ενός ρήματος + します・しましょう
荷物をお持ちましょうか？ Μπορώ να πάρω/μεταφέρω τις αποσκευές σας;
弊社のパンフレットをお送りします。Θα σας στείλω το φυλλάδιο της εταιρείας μας.
それでは、発表させていただきたいと思います。Με αυτό, θα ήθελα να ξεκινήσω την παρουσίασή μου.
Μερικές φορές χρησιμοποιούνται εναλλακτικές δομές, όπως στην τρίτη πρόταση του παραδείγματος.
Και πάλι, ορισμένα ρήματα έχουν ειδικές ταπεινές μορφές που πρέπει να απομνημονευθούν.
| Λεξικογραφική μορφή του ρήματος | Ταπεινή μορφή του ρήματος |
|---|---|
| 行く | 参る（まいる |
| 来る | 参る |
| いる | おる |
| 食べる | いただく |
| 飲む | いただく |
| 聞く | 伺う（うかがう） |
| 見る | 拝見する（はいけんする) |
| 会う ー συναντάω | お目にかかる（おめにかかる） |
| 言う | 申す（もうす) |
| する | いたす |
| 知る ー ξέρω | 存じる（ぞんじる） |
| あげる ー δίνω | 差し上げる（さしあげる） |
| もらう ーλαμβάνω | いただく |
| わかる ー καταλαβαίνω | かしこまる |
Φωνή
Η γραμματική φωνή δείχνει πώς το υποκείμενο μιας πρότασης σχετίζεται με το ρήμα. Διαφορετικές φωνές χρησιμοποιούνται όταν το υποκείμενο κάνει το ρήμα (τρώει), όταν το υποκείμενο δέχεται την ενέργεια του ρήματος (τρώγεται) και όταν το υποκείμενο αναγκάζεται να κάνει το ρήμα (αναγκάζεται/επιτρέπεται να φάει).
Ενεργητική φωνή
Τα ρήματα είναι πράγματα που "γίνονται" και η ενεργητική φωνή χρησιμοποιείται όταν το υποκείμενο μιας πρότασης είναι αυτό που το κάνει. Οι προτάσεις στην ενεργητική φωνή είναι πολύ άμεσες και καθιστούν σαφές ποιος ακριβώς εκτελεί μια συγκεκριμένη ενέργεια.
Επειδή το υποκείμενο προβαίνει σε μια ενέργεια σε κάτι, επισημαίνουμε αυτό το "κάτι" με το δείκτη άμεσου αντικειμένου を.
私はバナナを食べている。Εγώ τρώω (τώρα) μία μπανάνα.
彼は家を建てた。Αυτός έχτισε ένα σπίτι.
私の弟は猫の尾を踏んだ。Ο μικρός μου αδελφός πάτησε την ουρά της γάτας.
Παθητική φωνή
Η παθητική φωνή χρησιμοποιείται όταν το υποκείμενο μιας πρότασης δεν "κάνει" προσωπικά την ενέργεια του ρήματος, αλλά το ρήμα "συμβαίνει" σε αυτό. Επειδή το τι γίνεται είναι πιο σημαντικό από το ποιος το κάνει, το υποκείμενο δεν χρειάζεται να δηλώνεται στις παθητικές προτάσεις. Αυτή η φωνή είναι πιο έμμεση από την αντίστοιχη ενεργητική και μπορεί μερικές φορές να φαίνεται ασαφής ή φλύαρη.
Ακριβώς όπως τα Αγγλικά χρησιμοποιούν το "by" για να δείξουν ποιος εκτέλεσε την εν λόγω ενέργεια, τα Ιαπωνικά χρησιμοποιούν το に. Κατά την αλλαγή από ενεργητική σε παθητική πρόταση, το を γίνεται は και το は γίνεται に.
私はバナナを食べた。Εγώ έφαγα την μπανάνα.
→ バナナは私に食べられた。Η μπανάνα φαγώθηκε από εμένα.
→ バナナは食べられた。Η μπανάνα φαγώθηκε.
この家は約１００年前に建てられた。Αυτό το σπίτι χτίστηκε πριν από περίπου 100 χρόνια.
*Δεν αναφέρεται κανένα υποκείμενο- είτε δεν ξέρουμε είτε δεν μας ενδιαφέρει ποιος έχτισε αυτό το σπίτι.
Αυτό που έχει σημασία είναι ότι το σπίτι χτίστηκε και είναι εδώ.
Η παθητική του πάσχοντος
Η παθητική φωνή στα ιαπωνικά λειτουργεί όπως και στα αγγλικά, αλλά έχει μια επιπλέον διάσταση, η οποία αναφέρεται ως「迷惑の受け身」ή "παθητική φωνή του πάσχοντος". Όπως υποδηλώνει και η λέξη "πάσχων", η παθητική φωνή στα Ιαπωνικά συχνά μεταφέρει την ερμηνεία ότι επηρεάστηκες αρνητικά - υπέφερες - από την εν λόγω πράξη.
猫の尾は私の弟に踏まれた。Η ουρά της γάτας πατήθηκε από τον μικρό μου αδελφό
* Παρατήρησε πώς το "ο μικρός μου αδελφός" και η "ουρά της γάτας" ανταλλάσσουν θέσεις.
Είναι προφανές ότι η γάτα, όταν της πάτησαν την ουρά, υπέφερε.
(私は) 彼に殴られた。Εγώ χτυπήθηκα από αυτόν.
Παρόλο που δεν θα ήταν γραμματικά λάθος να χρησιμοποιήσεις την ενεργητική 彼は私を殴った (με χτύπησε), ένας Ιάπωνας θα χρησιμοποιούσε μάλλον την παθητική μορφή εδώ αλλά και σε παρόμοιες καταστάσεις. Η ενεργητική φωνή ακούγεται αδιάφορη - πρόκειται απλώς για μια δήλωση - αλλά σε αυτή την περίπτωση, μάλλον δεν αδιαφορείς. Χτυπήθηκες, υπέφερες από το χτύπημα και θα τονίσεις/επικοινωνήσεις αυτό το μαρτύριο χρησιμοποιώντας την παθητική φωνή του "πάσχοντος".
私は奥さんに死なれて悲嘆に暮れている。 Η γυναίκα μου πέθανε και η καρδιά μου είναι ραγισμένη.
* Γιατί η αγγλική μετάφραση είναι στην ενεργητική φωνή αν το ιαπωνικό ρήμα είναι παθητικό; Αυτό συμβαίνει επειδή το "to die" είναι αμετάβατο ρήμα και, στα Αγγλικά, τα αμετάβατα ρήματα δεν μπορούν να είναι παθητικά. Αυτό είναι ένα καλό παράδειγμα του 迷惑の受け身 - η τοποθέτηση του 死ぬ στην παθητική μορφή το αλλάζει από μια αντικειμενική δήλωση σε μια δήλωση που τονίζει το γεγονός ότι υποφέρατε ως αποτέλεσμα της πράξης: "Μου πέθανε η γυναίκα μου και υποφέρω".
Ρήματα τύπου 1: Αντικατέστησε το ～る με το ～られる
Ρήματα τύπου 2: Πρόσθεσε ～れる στο 未然形 στέλεχος ρήματος. Ακριβώς όπως και με το ない、 αυτό το στέλεχος καταλήγει σε ～.
| Ρήματα τύπου 1 (う) | Ρήματα τύπου 2 (る) | Ανώμαλα ρήματα |
|---|---|---|
| 話す ー 話される | 食べる ー 食べられる | する ー される |
| 聞く ー 聞かれる | *消える ー 消えられる | 来る ー 来られる（こられる） |
| 泳ぐ ー 泳がれる | *落ちる ー 落ちられる | |
| 呼ぶ ー 読まれる | 見る ー 見られる | |
| 飲む ー 飲まれる | *寝る ー 寝られる | |
| *死ぬ ー 死なれる | 答える ー 答えられる | |
| 作る ー 作られる | 出る ー 出られる | |
| 待つ ー 待たれる | 始める ー 始められる | |
| 払う ー 払われる | 決める ー 決められる |
* Αυτές οι λέξεις είναι λίγο περίπλοκες, γι' αυτό ας τις δούμε μία προς μία.
Τα 死ぬ・消える・寝る είναι αμετάβατα ρήματα. Τα αμετάβατα ρήματα δεν μπορούν να έχουν αντικείμενο, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορούν να έχουν παθητικό χρόνο. Το αντικείμενο μιας ενεργητικής πρότασης γίνεται υποκείμενο μιας παθητικής. Δεν θα λέγαμε I was died, I was disappeared ή I was slept στα Αγγλικά.
Τα 消える・寝る δεν μπορούν να υπάρχουν στην παθητική μορφή. Ως εκ τούτου, τα ρήματα μπορούν να πάρουν ～られる για να δημιουργήσουν μια μορφή σεβασμού ή εν δυνάμει (ικανή να...).
Το 待たれる σημαίνει κάτι σαν "περιμένω" στα Αγγλικά. Το （何かの）完成が待たれる μεταφέρει το αίσθημα του "ανυπομονώ"- περιμένεις (με ανυπομονησία) την ολοκλήρωση κάποιου πράγματος.
Αιτιατική φωνή
Η αιτιατική φωνή χρησιμοποιείται όταν ένα πράγμα γίνεται ή του επιτρέπεται να κάνει κάτι - να επιτραπεί στο Χ να κάνει το Υ. Τα Ιαπωνικά δεν κάνουν διάκριση μεταξύ make/let όπως κάνουν τα Αγγλικά, αλλά αν σε κάποιον επιτρέπεται να κάνει κάτι, η αιτιατική μορφή ενός ρήματος τείνει να ακολουθείται από το 「あげる」ή「くれる」, ένα ζεύγος ρημάτων που σημαίνει "δίνω".
Οι αιτιακές προτάσεις μοιάζουν ως εξής:
Εντολέαςは εντολοδόχοςを 未然形（みぜんけい）στέλεχος ρήματος + (さ)せる。
→ Αν ο εντολοδόχος αναγκάζεται να κάνει κάτι, αυτό το "κάτι" σημειώνεται με を και ο εντολοδόχος παίρνει αντί γι' αυτό το に.
今日、仕事を休ませてくれました。( Μου ) επιτράπηκε να πάρω ρεπό (από το αφεντικό μου).
→ Παραλείπεται, αλλά υπάρχει ένα κατανοητό 社長は私に εδώ.
料理をしたくなかったので、私は夫にピザを食べさせた。
Έκανα/άφησα τον άντρα μου να φάει πίτσα επειδή δεν ήθελα να μαγειρέψω.
→ Αν είναι ευτυχής να φάει πίτσα, του επετράπη. Αν είναι δυστυχισμένος που τρώει πίτσα, υποχρεώθηκε.
オオカミの遠吠えは背筋を凍らせた。Το ουρλιαχτό του λύκου με έκανε να ανατριχιάσω.
→ Ο εντολέας δεν χρειάζεται να είναι πρόσωπο - μπορεί να είναι και μια κατάσταση.
私は子供たちを椅子に座らせた。Έβαλα τα παιδιά να καθίσουν (στις καρέκλες τους).
Ρήματα τύπου 1: Πρόσθεσε ～せる στο 未然形 στέλεχος ρήματος. Ακριβώς όπως και με το ない、 αυτό το στέλεχος καταλήγει σε ～あ.
Ρήματα τύπου 2: Αντικατέστησε το ～る με το ～させる.
| Ρήματα τύπου 1 (う) | Ρήματα τύπου 2 (る) | Ανώμαλα ρήματα |
|---|---|---|
| 話す ー 話させる | 食べる ー 食べさせる | する ー させる |
| 聞く ー 聞かせる | *消える ー 消えさせる | 来る ー 来される（こされる） |
| 泳ぐ ー 泳がせる | *落ちる ー 落ちさせる | |
| 呼ぶ ー 読ませる | 見る ー 見させる | |
| 飲む ー 飲ませる | *寝る ー 寝させる | |
| *死ぬ ー 死なせる | 答える ー 答えさせる | |
| 作る ー 作らせる | 出る ー 出させる | |
| 待つ ー 待たせる | 始める ー 始めさせる | |
| 払う ー 払わせる | 決める ー 決めさせる |
Αιτιακή-Παθητική φωνή
Η αιτιακή-παθητική φωνή είναι ένας συνδυασμός της αιτιακής και της παθητικής φωνής και σημαίνει "αναγκάζομαι να κάνω κάτι". Μπορεί να θεωρηθεί ως αντιστροφή μιας αιτιακής πρότασης: Με ανάγκασε να τραγουδήσω (αιτιακή) έναντι Αναγκάστηκα να τραγουδήσω από αυτόν (αιτιακή-παθητική). Η αντιστροφή της πρότασης με αυτόν τον τρόπο αλλάζει την εστίαση από τον εντολέα στον εντολοδόχο. Αυτές οι προτάσεις τείνουν να μεταφέρουν ένα αρνητικό συναίσθημα. Αν σε ανάγκασε να κάνεις κάτι, τότε σημαίνει ότι δεν ήθελες να το κάνεις με δική σου βούληση.
Εντολέαςは εντολοδόχοςに 未然形-stem verb + (さ)せられる / される
( 私は ) 先輩に蛙にキスさせられた。Εγώ αναγκάστηκα να φιλήσω ένα βάτραχο από τον σενπάι μου.
学生たちはコーチに走らせられた。 Οι μαθητές αναγκάστηκαν να τρέξουν από τον προπονητή.
同僚の田中さんは社長に待たされた。Ο συνάδελφός μου, ο Τανάκα, αναγκάστηκε να περιμένει από το αφεντικό.
→ 待たされた είναι μια σύντομη εκδοχή του 待たせられた。
Ρήματα τύπου 1: Πρόσθεσε ～せられれる στο 未然形 στέλεχος ρήματος. Αυτό το στέλεχος καταλήγει σε ～あ.
Ρήματα τύπου 2: Αντικατέστησε το ～る με το ～させられる.
| Ρήματα τύπου 1 (う) | Ρήματα τύπου 2 (る) | Ανώμαλα ρήματα |
|---|---|---|
| 話す ー 話させられる | 食べる ー 食べさせられる | する ー させられる |
| 聞く ー 聞かせられる | 消える ー 消えさせられる | 来る ー 来されられる （こされられる） |
| 泳ぐ ー 泳がせられる | 落ちる ー 落ちさせられる | |
| 呼ぶ ー 読ませられる | 見る ー 見させられる | |
| 飲む ー 飲ませられる | 寝る ー 寝させられる | |
| 死ぬ ー 死なせられる | 答える ー 答えさせられる | |
| 作る ー 作らせられる | 出る ー 出させられる | |
| 待つ ー 待たせられる | 始める ー 始めさせられる | |
| 払う ー 払わせられる | 決める ー 決めさせられる |