Passive Voice
In het Engels gebruiken we het werkwoord to be plus het voltooid deelwoord om de passieve stem te vormen. In het Ijslands kunt u dit op soortgelijke manieren uitdrukken, maar het hulpwerkwoord kan vera (zijn) of verða (worden) zijn. Er is ook een manier waarbij er geen hulpwerkwoord wordt gebruikt, maar dan verandert het hoofdwerkwoord.
Het gebruik van vera (verleden tijd)
Húsin voru eyðilöggð af fólkinu
De huizen werden vernietigd door de mensen
Het gebruik van vera (tegenwoordige tijd) betekent meestal dat u de vorm er verið að moet gebruiken
Það er verið að byggja húsið
Het huis wordt gebouwd
Það er verið að fagna þjóðhátíðardegi Íslands
De nationale feestdag van Ijsland wordt gevierd
Als u vera alleen in de tegenwoordige tijd gebruikt, werkt het als volgt
Það er haldið upp á þjóðhátíðardag Íslands þann 17.júní
De nationale feestdag van Ijsland wordt gevierd op 17 juni
Danska er töluð í Danmörku
Er wordt Deens gesproken in Denemarken
Það er barist hart í þessu stríði
Deze oorlog wordt fel bevochten
Maar in sommige contexten kan het betekenen dat iets echt af is. Vooral als het werkwoord de zin afsluit
Húsið er byggt
Het huis is gebouwd
Zou normaal gesproken aangeven dat de bouw van het huis klaar is
Het gebruik van verða geeft altijd aan dat het in de toekomst zal gebeuren
Húsin verða eyðilöggð af fólkinu
De huizen worden vernietigd door de mensen
Ég verð rekinn úr vinnunni
Ik zal ontslagen worden op mijn werk
Geen hulpwerkwoord gebruiken
Húsin eyðilögðust í jarðskjálftanum
De huizen werden verwoest tijdens de aardbeving
Berin gerjast í tunnunni
De bessen gisten in het vat
Het hulpwerkwoord geeft ons informatie over de tijd van de actie, en het deelwoord vertelt ons wat er is gebeurd.
Dit betekent dus dat we alleen de vervoeging van vera/verða hoeven te kennen om een passieve zin in het Ijslands te maken.
Húsið verður byggt.
Het huis zal gebouwd worden.
In de tegenwoordige tijd kunt u "er verið" (het werkwoord vera twee keer achter elkaar in verschillende vormen) gebruiken om de passieve stem aan te geven. Het is alsof u in het Engels zegt "is being".
Það er verið að byggja húsið.
Het huis wordt gebouwd.
Maar u kunt ook geen hulpwerkwoord gebruiken en zeggen: Húsið byggist (tegenwoordige tijd). Húsið byggðist (verleden)
Dit is een manier om te zeggen hoe iets gebeurt of gebeurde, waarbij het op een passieve manier gebeurt of gebeurde. Dit is over het algemeen de manier om te zeggen dat iets gebeurt zonder tussenkomst (of in ieder geval zonder bewuste tussenkomst). Dit is een vorm die vaak gebruikt wordt voor natuurlijke processen, zoals het weer, ontbinding, gisting, drogen, afkoeling enzovoort.
Laten we eens kijken naar het verschil tussen het onderwerp dat iets actiefs doet of iets dat passief met het onderwerp gebeurt, waarbij we de passieve vorm gebruiken zonder hulpwerkwoord.
Ég kasta boltanum milli veggja
Ik gooi de bal tussen muren
Boltinn kastast milli veggja
De bal wordt gegooid (stuitert) tussen muren
Ég drap fluguna
Ik heb de vlieg gedood
Flugan drapst úr súrefnisskorti
De vlieg stierf door zuurstofgebrek
Ég drep oft flugur
Ik dood vaak vliegen
Ég drepst úr leiðindum
Ik ga dood van verveling
Maðurinn kastaði mér niður af þakinu
De man gooide me van het dak af
Ég kastaðist af þakinu í vindinum
Ik werd door de wind van het dak gegooid
Læknirinn læknaði mig
De dokter genas mij
Sárið á fætinum læknaðist á einni viku
De wond op de voet was binnen een week genezen
Merk op hoe in deze vorm, verleden of tegenwoordige tijd, de verandering van de werkwoorden er altijd een toegevoegde -st is aan het einde
U kunt het werkwoord er (is) met het bijvoeglijk naamwoord að (aan) toevoegen aan deze structuur in de tegenwoordige tijd. De betekenis blijft hetzelfde. Het is een iets minder authentiek Ijslandse manier van dingen zeggen, die steeds gebruikelijker is geworden door de invloed van het Engels. Als u het in de verleden tijd var gebruikt, verandert het hoofdwerkwoord in de tegenwoordige tijd.
Boltinn er að kastast milli veggja
De bal wordt tussen muren gegooid (gestuiterd)
Ég var að drepast úr leiðindum í viku
Ik stierf een week lang van verveling
Het blijkt dat het Ijslands stilistisch gezien beduidend minder gebruik maakt van het passief dan het Engels.
In plaats van: |
Hér er töluð íslenska. |
Hier wordt Ijslands gesproken. |
|
proberen: |
Hér talar maður íslensku. |
Men spreekt hier Ijslands. (Hier wordt Ijslands gesproken.) |
Er is nog een andere structuur die semantisch gezien overlapt met de passieve stem.
Als we láta als hulpwerkwoord (plus infinitief) gebruiken, heeft het de betekenis van "iets laten doen" zonder erbij betrokken te zijn. Een soort passief dat betrekking heeft op uzelf, omdat u niet actief deelneemt aan de gebeurtenissen.
Ég læt gera við bílinn minn.
Ik laat mijn auto repareren.
Hann lætur þvo rúðurnar sínar. Hij laat zijn ramen wassen.
Naggrísinn lætur klappa sér.
De cavia laat zichzelf aaien.