Understanding Cases

De belangrijkste reden waarom mensen denken dat Ijslandse grammatica moeilijk is, is waarschijnlijk vanwege de naamvallen. Als u nog nooit een taal met naamvallen hebt gezien, is het concept behoorlijk verwarrend.

Hoofdzakelijk zijn naamvallen een expliciete manier om het onderwerp, voorwerp en indirect voorwerp van de zin aan te geven.

Hierdoor kunnen Ijslandse zinnen (net als Duitse zinnen) meer gevarieerde woordvolgordes hebben dan in talen zonder naamvallen.

Het Engels heeft een heel klein beetje van het Germaanse systeem van naamvallen behouden in de voornaamwoorden.

We zeggen "zij zag hem" en "hij zag haar". In elk van deze korte zinnen veranderen we het voornaamwoord om de naamval aan te geven. "Hij" en "zij" zijn onderwerpsvormen, en "hem" en "haar" zijn objectvormen.

Verder gaat het niet in het Engels.

Ijslands heeft in plaats daarvan vier naamvallen. Zelfstandige naamwoorden (inclusief namen van mensen en plaatsen), voornaamwoorden en bijvoeglijke naamwoorden hebben allemaal een hoofdletter in het Ijslands. Het is heel normaal dat zelfs gevorderde leerlingen wat fouten maken met de naamvallen, zelfs autochtone Ijslanders doen dat soms. Het vergt geduld en veel blootstelling aan de taal om correct te spreken, maar meestal kunt u zich vrij goed verstaanbaar maken, zelfs als u veel fouten maakt. De Ijslandse naamvallen zijn:

Nefnifall (nf) - Nominatief, die het onderwerp aanduidt. Het is de "standaard" vorm van het woord.
Þolfall (þf) - Accusatief, waarmee het lijdend voorwerp wordt aangeduid.

Þágufall (þgf) - Datief, dat het lijdend voorwerp aanduidt.
Eignarfall (ef) - Genitief, dat wordt gebruikt om bezit aan te geven.

Hier is een zin met alle vier de mogelijke naamvallen:

Ég gef þér hund föurs míns.

Ég (nf) gef þér (þgf) hund (þf) föðurs (ef) míns (ef).

(Ik geef jou de hond van mijn vader)

De naamval van een woord wordt bepaald door de propositie of het woord dat ernaar verwijst. Nominatief is de standaard, het voorzetsel -um (over) neemt altijd accusatief, -frá (van) neemt altijd datief en -til (naar) neemt altijd genetief. We gebruiken deze voorzetsels wanneer we opnoemen hoe een woord in verschillende gevallen wordt verbasterd.

Ég um mig frá mér til mín.

(Ik over mij van mij tot mij)

Þú um þig frá þér til þín.

(Jij over jou van jou tot jou)

Maður um mann frá manni til manns.

(Een man over een man, van man tot man)

Ég er hér.

(Ik ben hier)

Þetta er saga um mig.

(Dit is een verhaal over mij)

Þetta er gjöf frá mér.

(Dit is een cadeau van mij)

Þetta er bréf til mín.

Werkwoorden kunnen ook gevallen bepalen, hier zijn voorbeelden waarbij je de actie van het werkwoord neemt

Ég er hér

(Ik ben hier)

Mig langar heim

(Ik wil naar huis)

Mér þykir þetta skemmtilegt

(Ik heb het gevoel dat dit leuk is)

Ég hefndi mín

(Ik wreekte mij, ik nam wraak)

Hier zijn voorbeelden waarbij de actie van het werkwoord met jou gebeurt

Látt þú mig í friði

(Laat je mij met rust, laat me met rust, laat me met rust)

Slepp þú mér

(Vrijlaat je mij, laat me los)

Sommige werkwoorden kunnen verschillende naamvallen bepalen, afhankelijk van wat er bedoeld wordt

Hann skaut mig með vatnsbyssu (þf/accusatief)

Hij schoot me met een waterpistool

Hann skaut mér úr fallbyssu (þgf/datief)

Hij schoot me uit een kanon

Als je stelt dat een voorwerp bij een eigenaar of een plaats hoort, zal de plaats/eigenaar altijd genetisch zijn.
Voorbeelden.

Þetta er hundur föðurs míns.

(Dit is de hond van mijn vader)

Þetta er pabba hundur.

(Dit is vaders hond)

Þetta er stærsti skóli Kópavogs.

(Dit is de grootste school van (de stad) Kópavogur)

Þetta er bíllinn hans Arons.

(Dit is (zijn) Arons auto)

Bijvoeglijke naamwoorden hebben ook naamvallen. Omdat bijvoeglijke naamwoorden in het Ijslands ook naar geslacht worden onderscheiden, zie je hier alle gevallen voor een mooie man, een mooie vrouw en een mooi kind.

Þetta er fallegur maður

Um fallegan mann

Frá fellegum manni

Til fallegs manns

Or falleg (mooi -vrouwelijk)

Þetta er falleg kona

Um fallega konu

Frá fallegri konu

Til fallegrar konu

Or fallegt (mooi - onzijdig)

Þetta er fallegt barn

Um fallegt barn

Frá fallegu barni

Til fallegs barns